Urząd Transportu Kolejowego przeanalizował działania 20 krajów członkowskich Unii Europejskiej na rzecz wspierania konkurencyjności kolei w przewozie ładunków. Okazało się, że w większości państw (także w Polsce) nakłady na kolej pozostają kilkukrotnie niższe niż wydatki na drogi. Jedynie w siedmiu krajach nakłady na kolej są wyższe niż na transport drogowy.
UTK dokonał przeglądu działań państw UE na rzecz wspierania transportu ładunków koleją w raporcie „Jak efektywnie wspierać kolejowy transport towarów?”. Regulator wyszedł z założenia, że aktualne cele klimatyczne stawiają na pierwszym miejscu kolej, dlatego poszczególne kraje opracowują, albo powinny opracować metody wsparcia konkurencyjności kolei w przewozie ładunków. Przewozy towarów w Europie to wciąż domena transportu drogowego – pomimo tego, że jest mniej wydajny niż kolej, wymaga zaangażowania większych zasobów ludzkich i generuje niewspółmiernie wyższe koszty zewnętrzne. – Z czego to wynika? Dominująca rola transportu drogowego to m.in. konsekwencja poziomu finansowania infrastruktury transportowej – w zdecydowanej większości krajów nakłady ponoszone na drogi były kilkukrotnie wyższe niż przeznaczane na kolej – informuje UTK.
– Przygotowaliśmy raport, w którym przeanalizowaliśmy 20 państw europejskich. Według danych za lata 2012-2021 inwestycje w kolej dominowały zaledwie w 7 z nich: Austrii, Wielkiej Brytanii, Belgii, Włoszech, Danii, Luksemburgu i Słowenii. W Polsce w tym okresie inwestycje w drogi były kilkukrotnie wyższe niż w kolej. Z drugiej strony aktualna polityka wielu krajów, stara się zmniejszyć emisyjność gospodarki, w tym transportu. Dlatego państwa tworzą praktyczne rozwiązania, które mają przenieść więcej ładunków na kolej – komentuje dr inż. Ignacy Góra, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego.
Czy rozwiązanie, które zakłada, że transport odpadów na odległość ponad 200 km ma odbywać się wyłącznie koleją, może przyczynić się do wzrostu udziału kolei w transporcie towarów? Z raportu UTK można dowiedzieć się, że pewnością zmniejszy zatłoczenie na autostradach – podobnie jak przewóz części przesyłek kurierskich koleją sprawi, że na drogach będzie mniej ciężarówek, a tym samym spadnie emisja CO2 do atmosfery.
A czy tzw. „rekompensata środowiskowa” albo „ferrobonus” mogą być efektywnym narzędziem wspierania kolei? Autorzy raportu starali się też znaleźć odpowiedź na pytanie, czy większe korzyści przyniosą ulgi w dopłacie za dostęp do infrastruktury czy też też dotacje na budowę terminali.
– Na rezultaty rozwiązań podejmowanych w różnych krajach europejskich będzie trzeba poczekać, lecz pozytywnym zjawiskiem jest to, że coraz więcej krajów, w tym Polska, dostrzega potrzebę dekarbonizacji sektora transportu. Przejawia się to w sukcesywnym przesuwaniu środków finansowych na kolej. Podejmowanych jest wiele inicjatyw, które mają przyczynić się do większego wykorzystania bardziej zrównoważonych rozwiązań w przewozie ładunków z wykorzystaniem kolei. A to jeden z kierunków, który w znaczny sposób ma przyczynić się do osiągniecia celów klimatycznych w Europie – wynika z raportu UTK.
