W 2023 r. średnia prędkość pociągów towarowych wyniosła 25,4 km/h. To niewiele, ale nastąpił wzrost o 9,1% w porównaniu z 2022 r. – poinformował Urząd Transportu Kolejowego. Lepsze wyniki niż przed rokiem wypracowały też pociągi intermodalne, których średnia prędkość jest wyższa w porównaniu z innymi składami towarowymi.
UTK wyjaśnia, że parametr średniej prędkości pociągów towarowych jest liczony na dwa sposoby: na podstawie danych sprawozdawczych przewoźników oraz na podstawie danych z Systemu Ewidencji Pracy Eksploatacyjnej (SEPE2). Czym się różnią te metody?
Dane sprawozdawcze przewoźników
Przewoźnicy towarowi składają informację o swojej średniej prędkości handlowej w danym roku. Parametr ten jest liczony jako iloraz odległości dzielącej punkt początkowy i końcowy trasy (km) i rzeczywistego czasu wykonania trasy rozkładowej (z uwzględnieniem postojów) dla danego przewoźnika. Wynik dla całego rynku liczony jest jako średnia prędkości każdego z przewoźników, ważona wielkością wykonanej przez niego pracy eksploatacyjnej.
Prędkość pociągów obliczona w ten sposób wyniosła w 2023 r. 25,4 km/h, co w porównaniu do 23,2 km/h w 2022 r. oznacza wzrost o 9,1%.
Dane z systemu SEPE2
System Ewidencji Pracy Eksploatacyjnej (SEPE2) jest dodatkowym źródłem danych o prędkościach pociągów towarowych. Pozyskiwane wartości umożliwiają obliczenie średniej prędkości dla pociągów towarowych i pociągów intermodalnych.
Średnia prędkość dla pociągów towarowych z wykorzystaniem danych z systemu SEPE2 wyniosła:
29,2 km/h – liczona jako średnia arytmetyczna ze średnich prędkości wszystkich 409,3 tys. pociągów towarowych wytrasowanych w 2023 r. (27,1 km/h w 2022 r.);
18,7 km/h – liczona ze wzoru prędkości, którym jest iloraz drogi i czasu. Taki wynik powstaje przy podzieleniu łącznej pracy eksploatacyjnej w 2023 r. (69 053 806 pociągokilometrów) przez łączny czas przejazdu pociągów towarowych (3 696 868 godzin). W 2022 r. było to 16,9 km/h.
Średnia prędkość pociągów towarowych wzrosła rok do roku w przypadku obliczenia jej na podstawie tych dwóch metod. Na taki wynik wpływ miała m.in. mniejsza liczba pociągów uruchomionych w 2023 r.
Prędkość pociągów kontenerowych
Średnia prędkość dla pociągów intermodalnych obliczona z wykorzystaniem danych z systemu SEPE2 wyniosła:
35,1 km/h – liczona jako średnia arytmetyczna ze średnich prędkości wszystkich 51,9 tys. pociągów intermodalnych wytrasowanych w 2023 r. (32,1 km/h w 2022 r.);
24,4 km/h – liczona ze wzoru prędkości, którym jest iloraz drogi i czasu. Taki wynik powstaje przy podzieleniu łącznej pracy eksploatacyjnej w 2023 r. (12 810 312 pociągokilometrów) przez łączny czas przejazdu pociągów intermodalnych (524 802 godziny). W przypadku tak liczonej prędkości wzrost wyniósł 3,1 km/h (21,1 km/h w 2022 r.).
Średnia prędkość handlowa, liczona jako iloraz średnich prędkości pociągów kategorii intermodalnych, wzrosła o 3 km/h w stosunku do 2022 r. Przewozy w 2023 r. różniły się od tych sprzed roku. Część tras pociągów była dzielona z racji braku możliwości bezpośredniego trasowania pociągów do granic państwa czy obszarów portowych. Oprócz tego wolumen przewozów w 2023 r. był niższy niż w 2022 r.
