Praca przewozowa wykonana przez polskie pociągi towarowe w I połowie 2024 r. była niższa o 5,5 proc. w porównaniu z tym samym okresem roku poprzedniego. UTK sprawdził ten sam wskaźnik w innych europejskich państwach. Wiele z nich nie zaliczy roku 2024 r. do udanych, ale spadki na pozostałych, dużych rynkach kolejowych nie były aż tak duże. Na Przykład w Niemczech praca przewozowa spadła o 2,2 proc.
W I półroczu 2024 r. kolejowy transport towarów pozostawał w uwarunkowaniach dużej niepewności i turbulencji związanych z sytuacją geopolityczną w regionie. Dane z rynku kolejowego w Polsce za I półrocze tego roku nie są optymistyczne. Pociągi towarowe w naszym kraju zrealizowały pracę przewozową niższą o prawie 1,7 mld tonokilometrów w porównaniu z poziomem sprzed roku. Oznacza to spadek o 5,5 proc.
Polska kolej powyżej średniej europejskiej
Jak w tym czasie funkcjonowała kolej towarowa w innych krajach europejskich? Sprawdzili to autorzy raportu opublikowanego przez Urząd Transportu Kolejowego. Od stycznia do czerwca 2024 r. pociągi towarowe w 30 krajach europejskich wypracowały ponad 206,3 mld tonokilometrów pracy przewozowej. Ponad połowę tego wolumenu przypada na 3 kraje: Niemcy, Polskę i Francję. Kolej towarowa w Niemczech to 62,8 mld tonokilometrów w tym okresie (30,4% udziału). Polska z 29,1 mld tonokilometrów pracy przewozowej zajmuje drugą pozycję (14,1% udziału). Ponad 16,6 mld tonokilometrów to wynik uzyskany przez kolej towarową we Francji (8,1% udziału).
Od stycznia do czerwca tego roku pociągi towarowe w 30 krajach europejskich wykonały niższą o ponad 1,5 mld tonokilometrów (-0,7%) wartość pracy przewozowej rok do roku. Słabsze wyniki dotyczyły 21 z 30 krajów. W Polsce był to spadek o 1,7 mld tonokilometrów (-5,5%) w zestawieniu rok do roku. Kolej towarowa w Niemczech wykazała o 1,4 mld tonokilometrów mniej (-2,2%) niż rok wcześniej.
Najwyższa dynamika spadku pracy przewozowej zrealizowanej w kolejowych przewozach towarów była na Łotwie (-26,3%). W I półroczu 2024 r. pociągi towarowe w tym kraju zrealizowały 1,94 mld tonokilometrów wobec 2,63 mld rok wcześniej. Według UTK, dane te pokazują, że transport kolejowy na Łotwie najbardziej odczuł konsekwencje wybuchu wojny w Ukrainie, w tym sankcje nałożone na Rosję i Białoruś. Do wybuchu wojny znaczne wolumeny towarów z tych krajów były obsługiwane przez łotewskie obiekty portowe. Wpływ na wyniki ma wprowadzony na Łotwie na początku 2024 r. zakaz importu produktów rolnych z Rosji i Białorusi. W Irlandii, która posiadała najniższy udział, kolej towarowa odnotowała spadek wolumenu pracy przewozowej z 49 mln tonokilometrów w I półroczu 2023 r. do 37 mln tonokilometrów w I półroczu 2024 r. Znaczne spadki w tym kraju to najprawdopodobniej konsekwencja zamknięcia w lipcu 2023 r. Tara Mines – kopalni cynku i ołowiu w pobliżu Navan w hrabstwie Meath. Tara Mines połączona jest koleją z Droghedą przez Navan, skąd ładunki rudy wysyłane były do portu w Dublinie.
We Francji wzrost pomimo upadku lidera
I półrocze 2024 r. to wyższy w zestawieniu rok do roku poziom pracy przewozowej zrealizowanej przez kolej w 9 krajach: we Francji (+15,1%), we Włoszech (+14,7%), w Serbii (+12,3%), w Turcji (+7,8%), w Chorwacji (+7,8%), na Węgrzech (+4,6%), w Austrii (+4,5%), w Czechach (+2,5%) i na Słowacji (+0,4%).
W miesiącach styczeń-czerwiec 2024 r. pociągi towarowe we Francji zrealizowały prawie 2,2 mld tonokilometrów więcej niż rok wcześniej. Francuskie koleje odnotowały wzrost pomimo sytuacji, w jakiej znalazł się Fret SNCF – główny operator kolejowych przewozów towarowych we Francji. Zgodnie z wynegocjowaną przez francuski rząd ugodą z Komisją Europejską z początkiem 2025 r. Fret SNCF przestanie funkcjonować. Jego działalność kolejową przejmie spółka Hexafret, a utrzymaniem taboru zajmie się spółka Technis.
I półrocze 2024 r. na kolei we Włoszech to wyższa o 1,7 mld tonokilometrów wielkość pracy przewozowej w zestawieniu rok do roku. Z początkiem 2024 r. kolej towarowa w tym kraju zyskała ulepszone połączenia intermodalne Melzo-Rotterdam i Bolonia-Zeebrugge. Przewoźnik GTS RAIL zwiększył z czterech do sześciu pociągów tygodniowo częstotliwość połączeń Bolonia-Zeebrugge, co poprzedził zakupem 54 nowych wagonów.
