Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców opublikował raport dotyczący nakładania kar pieniężnych na przedsiębiorców w systemie SENT. W Systemie Elektronicznego Nadzoru Transportu rejestrowane są przewozy towarów wrażliwych jak paliwa, biopaliwa, alkohol czy tytoń, a jego celem jest monitorowanie obrotu i transportu tych ładunków w celu zapobieżenia przestępstwom podatkowym.
Raport „System SENT. Problematyka nakładania kar pieniężnych na przedsiębiorców”, przygotowany przez Rzecznika MŚP przy współpracy z Zespołem ds. Transportu Rady Przedsiębiorców przy Rzeczniku MŚP, został zaprezentowany podczas posiedzenia Zespołu 9 grudnia. Raport powstał we względu na napływające do Rzecznika MŚP sygnały i sprawy interwencyjne, z których wynika, że karami pieniężnymi obciążani są także uczciwi przedsiębiorcy, którzy popełnili drobne uchybienia formalne w zgłoszeniach w SENT.
– Publikacja dotyczy w głównej mierze przypadków, w których, zdaniem Rzecznika MŚP, dochodziło do naruszeń i nieprawidłowości w zakresie nakładania na przedsiębiorców kar pieniężnych na podstawie ustawy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi. Raport ma na celu zainicjowanie dyskusji przedsiębiorców z administracją publiczną w zakresie filozofii nakładania kar pieniężnych na przedsiębiorców (nie tylko w zakresie SENT) – informuje Rzecznik MŚP.
System się sprawdził
– SENT funkcjonuje w Polsce już ponad trzy lata i okazał się skutecznym narzędziem walki z wyłudzeniami podatkowymi. Dzięki objęciu transportu towarów wrażliwych udało się wyeliminować lub bardzo ograniczyć niekorzystną dla budżetu państwa przestępczość podatkową – czytamy w raporcie.
– Biorąc pod uwagę, iż kary pieniężne przewidziane w ustawie, ze względu m.in. na swoją wysokość mają charakter prewencyjny, mikro, mali i średni przedsiębiorcy są często karani wysokimi karami, choć popełnione przez nich naruszenia nie powodowały zagrożenia uszczupleniami podatkowymi, a wynikały przeważnie z ludzkich pomyłek. Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców podejmuje interwencje we wszystkich sprawach dotyczących SENT, w których dochodzi do naruszenia praw przedsiębiorców i zasad przewidzianych w Konstytucji Biznesu. Najczęściej naruszaną w tym względzie, w opinii Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców, jest zasada proporcjonalności oraz zasada prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie przedsiębiorców do władzy publicznej, przewidziane w ustawie z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców – informuje Rzecznik MŚP.
– Pragniemy rozpocząć ogólną dyskusję, zaczynając od przykładów mających swe źródło w ustawie SENT, na temat takiego modelu stosowania kar pieniężnych przez organy administracji wobec przedsiębiorców, który będzie uwzględniać słuszne interesy mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców, a także pogłębi zaufanie tych przedsiębiorców do władzy publicznej. (…) Mam nadzieję, że przykłady te będą asumptem do rozpoczęcia konstruktywnej dyskusji środowiska przedsiębiorców z przedstawicielami administracji publicznej na temat racjonalnego nakładania kar pieniężnych na przedsiębiorców sektora MŚP – wskazał we wstępie do Raportu Adam Abramowicz, Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców.
W Raporcie czytamy, że ustawa SENT przewiduje dość sztywny, pozbawiony elastyczności sposób wymierzania kar przedsiębiorcom, dokonującym uchybień ustawie SENT. (…) Zdaniem Rzecznika, w wielu sprawach w zakresie nałożenia kar pieniężnych na podstawie ustawy SENT organy uwzględniają wyłącznie interes fiskalny, ignorując przy tym prawa przedsiębiorców. Takie zaś działanie organów stanowi bezpośrednie naruszenie art. 12 P.p. W tym kontekście szczególnie niepokojące jest nakładanie zmulplikowanych kar pieniężnych.
Potrzebne zmiany
Rzecznik MŚP rekomenduje poprawienie ustawy SENT pod kątem legislacyjnym, by jej normatywna treść odpowiadała orzecznictwu Naczelnego Sądu Administracyjnego. Skoro bowiem, zgodnie ze zdaniem Sądu, omawiana ustawa nie ma cech ustawy podatkowej, sprawy dotyczące kar pieniężnych na podstawie ustawy SENT nie powinny być rozstrzygane na bazie Ordynacji podatkowej.
Kolejna rekomendacja: usunięcie olejów odpadowych z katalogu towarów podlegających systemowi SENT. Pomimo braku obciążeń w postaci podatku akcyzowego oleju odpadowego, wszyscy posiadacze tego rodzaju odpadu są zobowiązani, w przypadku przewozu olejów odpadowych w ilości powyżej 500 l, do śledzenia przesyłki w systemie SENT. Dotyczy to zarówno warsztatów mechanicznych, jak i stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji. „Oleje odpadowe, ujęte w rozporządzeniu Ministra Klimatu z dnia 2 stycznia 2020 r. w sprawie katalogu odpadów 28, powinny zostać wyłączone z ustawy SENT. Muszą być one bowiem i tak ewidencjonowane w ramach rejestru Bazy Danych Odpadowych”.
