Choć Polska stoi przed rekordowymi rządowymi inwestycjami strategicznymi, branża budowlana apeluje o zmiany, aby stworzyć stabilne warunki do ich realizacji. Pięć wiodących organizacji branżowych przedstawiło w Ministerstwie Infrastruktury postulaty realnych działań wspierających polskie budownictwo – manifest „Piątka dla polskiego budownictwa”. Niestety do tej pory nie otrzymały żadnej odpowiedzi.

Prawie trzy miesiące temu kluczowe postulaty branży budowlanej, przygotowane i podpisane przez: Związek Ogólnopolski Projektantów i Inżynierów (ZOPiI), Izbę Gospodarczą Transportu Lądowego, Ogólnopolską Izbę Gospodarczą Drogownictwa, Polski Związek Pracodawców Budownictwa oraz Railway Business Forum, zostały przekazane do Ministerstwa Infrastruktury jako program „Piątka dla polskiego budownictwa”. Dziś wciąż brak odpowiedzi. Branża jest ignorowana.

Brak reakcji ze strony resortu zmusił organizacje do skierowania postulatów najpierw do KPRM, a następnie do komisji parlamentarnych, aby temat został omówiony szerzej – z udziałem wszystkich stron. ZOPiI podkreśla, że tymczasem rząd hucznie zapowiada nowe inwestycje, podczas gdy fundamentalne problemy sektora wciąż pozostają nierozwiązane. Nie chodzi o ogólne deklaracje dialogu z branżą, lecz o rzetelną, uczciwą rozmowę i wdrażanie konkretnych zmian.

Rząd jest głuchy na postulaty projektantów

– Postulaty przedstawione przez najważniejsze organizacje branżowe nie są „koncertem życzeń”. To konkretne, systemowe rozwiązania, które mogą poprawić efektywność inwestycji publicznych, zwiększyć płynność finansową firm i wzmocnić fundamenty całego sektora budownictwa. Nie chodzi nam o doraźne łatanie dziur – potrzebne jest holistyczne spojrzenie, które adresuje problemy u źródła. To kwestia jakości, terminowości i kosztów polskich inwestycji infrastrukturalnych – komentuje Anna Oleksiewicz, prezes Związku Ogólnopolskiego Projektantów i Inżynierów.

Branża budowlana odpowiada za 10% PKB i daje pracę 1,5 mln osób. Projektanci i inżynierowie są jej integralną częścią. A sektor jest przez rząd ignorowany.– Czas na realny, konstruktywny dialog i partnerską współpracę z administracją publiczną – dla dobra inwestycji, firm i całego kraju – podkreśla ZOPiI w komunikacie, gdyż mimo tak znaczącej roli dla gospodarki branża budowlana w Polsce zmaga się z ogromnymi długami. Na koniec sierpnia 2025 r. jej zadłużenie sięgnęło ponad 5,8 mld zł, co czyni ją jednym z najbardziej zadłużonych sektorów w gospodarce. Długi ma 50,5 tys. firm, a szczególnie trudna jest sytuacja mniejszych podmiotów, w tym podwykonawców (m.in. projektantów i geodetów).

Problemy finansowe branży

– Firmy projektowe nie otrzymują wynagrodzenia za pracę w cyklach miesięcznych, tylko po określonym etapie prac – nieraz po pół roku lub dłużej. Kredytują więc inwestycję. Kiedy nałożymy na to przedłużające się procedury administracyjne, czy brak waloryzacji to sytuacja robi się jeszcze trudniejsza i dla stabilności firm i dla jakości inwestycji. Trudno spełnić oczekiwanie inwestora zachowania najwyższych standardów i jakości realizacji inwestycji, skoro firmy borykają się z problemami, nie są w stanie inwestować w nowe technologie, czy najlepsze kadry – podkreśla prezes Anna Oleksiewicz. I dodaje, że to wszystko odbije się na jakości inwestycji, a więc kiedyś dotknie każdego użytkownika infrastruktury.

Celem inicjatywy „Piątka dla polskiego budownictwa” jest stworzenie stabilnych warunków do realizacji rządowych inwestycji strategicznych oraz rozwoju krajowego wykonawstwa, przemysłu i usług intelektualnych. Podpisana podczas targów Trako lista postulatów „Piątka dla polskiego budownictwa” stanowi manifest oczekiwań branży wobec działań rządu.

Pięć postulatów organizacji branżowych

1. Systemowe zmiany w finansowaniu inwestycji kolejowych – Fundusz Kolejowy. Inwestycje kolejowe potrzebują: stabilnych źródeł finansowania, elastycznego zarządzania środkami, transparentnych zasad alokacji. Odpowiedzią na to jest reforma Funduszy Kolejowego, wzorując się na sprawdzonym modelu Krajowego Funduszu Drogowego.

2. Rozwiązanie problemu waloryzacji kontraktów. Usprawnienie mechanizmów waloryzacji kontraktów jest niezbędne dla poprawy funkcjonowania polskiego rynku budowlanego, który powinien opierać się na zdrowych i równych zasadach.

3. Wsparcie eksportu polskich firm budowlanych. Ekspansja polskich firm budowlanych na rynki zagraniczne, z wykorzystaniem krajowych łańcuchów dostaw, może stać się kolejnym motorem napędowym naszej gospodarki. Aktywność rodzimych wykonawców powinna być koordynowana na poziomie rządowym i wspierana przez państwowe instytucje finansowe.

4. Uproszczenie i standaryzację procedur administracyjnych. Największą barierą w przygotowaniu inwestycji pozostają czasochłonne procedury administracyjne. Choć przepisy przewidują ustawowe terminy, w praktyce postępowania sztucznie się wydłużają. Uproszczenie i standaryzacja procedur to warunek sprawnej realizacji inwestycji w Polsce.

5. Jakość i wycena usług intelektualnych. Pilnie potrzebna jest zmiana logiki wyceny usług projektowych i zarządczych związanych z realizacją inwestycji – tak, aby nadrzędnym celem była jakość inwestycji. Warunkiem jest realne odejście od dyktatu najniższej ceny na rzecz realnych kryteriów merytorycznych.